جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
فاعل شناسا
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
تعداد رکورد ها : 21
عنوان :
گذری بر معرفت شناسی حکمت متعالیه
نویسنده:
حامد ناجی اصفهانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت متعالیه
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
هستی شناسی معرفت (مسائل جدید کلامی)
,
معرفت شناسی اسلامی
,
حکمت متعالیه
,
هستی شناسی معرفت
,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی)
کلیدواژههای فرعی :
وجود ذهنی ,
اسفار ,
علم حصولی ,
اصالت وجود ,
اشارات و تنبیهات ,
حمل شایع صناعی (منطق) ,
علم حضوری ,
معلوم بالذات ,
معلوم بالعرض ,
قرآن ,
حمل اولی ذاتی (منطق) ,
امکان شناخت ,
فاعل شناسا ,
وجود عینی ,
اصالت وجود ,
حمل شایع ,
حمل اولی ,
قرآن ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
صورت ذهنیه(مقابل معلوم حضوری) ,
معلوم بالعرض((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالذات) ,
معلوم بالذات((اصطلاح وابسته)، مقابل معلوم بالعرض) ,
وجود ذهنی(اصطلاح وابسته) ,
وجود خارجی معلوم ,
وجود ذهنی معلوم ,
فرایند ادراک ,
هستی شناسی علم ,
ادراک تصوری ,
ادراک تصدیقی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
معرفتشناسی یکی از بنیادیترین مباحث فلسفه است که در قرن اخیر، تحول ژرفی یافته است. فلسفهی اسلامی همانند تمام فلسفههای پیش از خود، بیش از آنکه به ماهیت معرفتشناسی ادراک نظر داشته باشد، به بررسی هستیشناسانهی ادراک پرداخته است. صدر الدین محمد شیرازی، بنیانگذار حکمت متعالیه، اگرچه از این قاعده مستثنا نیست، ولی با توجه به مباحث ژرف ادراک و انواع آن، مطالبی بنیادین در این موضوع عرضه کرده است. گفتار حاضر با عنایت به طرح بحث معرفتشناسی معاصر و چگونگی تطابق معلوم ذهنی و خارجی، سعی بر ارایه طرحی از معرفتشناسی حکمت متعالیه، با توجه به تحقیقات ملاصدرا و شارحان متأخر وی دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 125 تا 136
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
درون نگری، گواهی، و حافظه در نظام فلسفی ملاصدرا و دکارت
نویسنده:
قاسم کاکایی، حسن رهبر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
منابع معرفت
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
علم نفس
,
دکارت
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت متعالیه
,
معرفت
,
منابع معرفت(اصطلاح وابسته)
,
معرفتشناسی دکارت
کلیدواژههای فرعی :
اتحاد عاقل و معقول ,
علم حصولی ,
علم حضوری ,
ادراک حسی ,
ادراک عقلی ,
فاعل شناسا ,
گواهی (معرفت شناسی) ,
حافظه (معرفت شناسی) ,
صور ادراکی ,
شهود(اسماء اول عرفان نظری) ,
تخیل(راه های معرفت) ,
معرفت حافظه ای ,
بدیهیات اولیه ,
وجدانیات ,
حواس ظاهر(مقابل باطن) ,
حواس باطن(مقابل ظاهر) ,
حس مشترک ,
حافظه ,
وهم(معرفت شناسی) ,
اعتبار ادراک واضح و متمایز ,
ارزش معرفت شناختی درون نگری ,
گواهی لفظی ,
گواهی کتبی ,
ارزش معرفت شناختی گواهی ,
دروننگری (معرفتشناسی/روانشناسی) ,
نقش معرفت شناختی حافظه (معرفت شناسی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
محمدرضا مظفر
شاپا (issn):
2008-9422
چکیده :
یکی از مباحث مهم در معرفت شناسی معاصر سخن از منابع معرفت است. معرفت شناسان پنج منبع معرفت را بر می شمرند: ادراک حسی، عقل، درون نگری، گواهی، و حافظه. نویسندگان در این مقاله سه منبع معرفت، یعنی درون نگری، گواهی، و حافظه را با محوریت آرای صدرا و دکارت به صورت مقایسه و تحلیل مورد بحث و بررسی قرار داده اند. دکارت و صدرا درون نگری، گواهی، و حافظه را از جمله منابع معرفت می دانند و معتقدند انسان از این راه ها می تواند معرفت کسب کند. آنها معلومات حاصل از درون نگری را یقینی تلقی می کنند. همچنین هر دو از گواهی به منزله انتقال دهنده، و از حافظه به مثابه نگه دارنده معرفت یاد می کنند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 101 تا 121
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مطهری و اخلاق باور
نویسنده:
مجید ملایوسفی، احمد اله یاری، مریم اسکندری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
مرتضی مطهری
,
کلیفورد
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه دین
,
فلسفه اخلاق (عام)
,
اخلاق باور
,
وظیفه گرایی معرفتی(اصطلاح وابسته)
کلیدواژههای فرعی :
رابطه ایمان و اراده ,
تزکیه (افعال انبیاء) ,
ایمان (فرجام شناسی) ,
وظیفه ,
فاعل شناسا ,
مبناگروی سنتی ,
تفکر ,
خطای اخلاقی ,
اراده ,
نظریه انشاء نفس(اصطلاح وابسته) ,
ارزشگذاری اخلاقی ,
اراده گرایی اعتقادی ,
اراده گروی مستقیم ,
اراده گروی غیرمستقیم ,
تأثیرپذیری از قضاوت دیگران ,
پیروی نکردن از اکثریت ,
پرهیز از خوش باوری ,
استماع قول مخالف ,
تفکیک باور از صاحب باور ,
اجتناب از جمود ,
انجمن متافیزیک ,
صداقت فکری ,
تدلیس فکری ,
اقسام فعل ,
شکل گیری معرفت ,
باید و نباید معرفتی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
شاپا (issn):
2383-0689
چکیده :
اصطلاح «اخلاق باور» برای اولین بار در مقاله معروف کلیفورد، با همین عنوان، به سال 1876 به کار رفت. طبق بیان کلیفورد، که بعدها به قاعده یا اصل کلیفورد مشهور شد، «همیشه، همه جا، و برای هرکس خطاست که بر اساس قرائن ناکافی به چیزی معتقد شود». از زمانی که کلیفورد این بحث را مطرح کرده است، تاکنون، مورد مناقشات فراوانی بوده است؛ مساله اصلی که در پس همه این مناقشات مطرح بوده است این است که آیا اصولا باورهای آدمی در اختیار انسان اند، تا مشمول ارزش گذاری های اخلاقی شوند، یا این که باید آن ها را، همچون بسیاری از حالات روانی، غیر ارادی و انفعالی و در نتیجه، معاف از ارزش گذاری های اخلاقی دانست. عده ای بر این باورند که باورهای ما غیر ارادی اند و در اختیار ما نیستند. درمقابل، عده دیگری به تاثیر اراده بر باور یا اراده گروی اعتقادی معتقدند. این نوع از اراده گروی، بسته به میزان تاثیر اراده بر باور، به دو قسم کلی قابل تقسیم است: اراده گروی مستقیم و اراده گروی غیر مستقیم. اراده گروی اعتقادی (هر دو نوع مستقیم و غیر مستقیم آن) از حیث دیگری، به اراده گروی توصیفی و اراده گروی هنجاری تقسیم می شود. در اراده گروی هنجاری سخن از نوعی وظیفه گرایی معرفتی در باب باورهاست که مستلزم اخلاق باور است. درواقع، زمانی می توان از اخلاق باور سخن گفت که به چیزی به نام وظیفه گرایی معرفتی قائل باشیم. مطهری تعقل و تفکر را افعالی نفسانی می داند که در دست اراده و انتخاب مستقیم انسان قرار دارند. از نظر وی، میان «عقیده» و «تفکر» تمایز وجود دارد. او عقیده مبتنی بر فرایند معقول و عقلانی را تفکر می نامد و آن را موجد معرفت می داند. توجه به فرایند شکل گیری معرفت از منظر مطهری به خوبی نشان می دهد که وی به مساله توجیه باورها و قائل شدن به نوعی وظیفه گرایی معرفتی توجه خاص داشته است. بر این اساس، مطهری توصیه هایی را در نحوه کسب معرفت بیان می دارد که می توان آن ها را ذیل اخلاق باور گنجاند. از جمله این توصیه ها می توان به این موارد اشاره کرد: تاثیرناپذیری از قضاوت دیگران، پیروی نکردن از اکثریت، پرهیز از خوش باوری، استماع قول مخالف، تفکیک باور از صاحب باور، و اجتناب از جمود و تعصب.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 119 تا 140
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
نگاهی به معنای عینیت معرفتی از دیدگاه کانت
نویسنده:
زهرا پورسینا
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عینیت معرفتی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه کانت
کلیدواژههای فرعی :
ذهن و عین ,
فاهمه ,
فاعل شناسا ,
ایدئالیسم استعلایی ,
مقولات فاهمه ,
فاعل و متعلق شناسا ,
شهود تجربی ,
عرض ,
جوهر ,
قضایای تحلیلی ,
قضایای ترکیبی ,
شهود حسی(قسیم شهود عقلی و محض) ,
حس(قوه حاسه) ,
عقل(قوه عاقله) ,
نومن((اصطلاح وابسته)، مقابل فنومن) ,
فنومن((اصطلاح وابسته)، مقابل نومن) ,
ضرورت ,
اخلاق کانت ,
کلیت حکم تجربی ,
حکم تجربی عینی ,
ایده آلیسم تجربی ,
فیزیک نیوتن ,
قضایای معنادار ,
ظرف زمان ,
ظرف مکان ,
شهود پیشینی مکان ,
شهود پیشینی زمان ,
وحدت بخشی معرفت ,
وحدت ترکیبی کثرات ,
آگاهی نفسانی ,
خودآگاهی استعلایی ,
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
یکی از ویژگی های فلسفه کانت سنگینی و پیچیدگی فوق العاده آن است. این سنگینی و دیریابی، در متون شارحان کانت هم کم و بیش به چشم می خورد، به گونه ای که مراجعه به آثار شارحان نیز مشکل را برطرف نمی سازد. آن چه در این مقاله عرضه می شود، از یک سو، کوششی است برای تبیین مساله عینیت معرفتی از دیدگاه کانت، و از سوی دیگر، تلاشی است برای طرح روشن آن چه کانت در این خصوص در صدد بیان آن است. سعی نگارنده در این مقاله تبیین این نکته است که چگونه کانت با وجود محال دانستن معرفت به واقعیت فی نفسه می تواند از عینیت معرفتی سخن بگوید. البته لازم به ذکر است که پرداختن دقیق و کامل به بحث عینیت در نظام فلسفی کانت، از حوصله این مقاله خارج است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 23 تا 48
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تاثیر مبانی نفس شناختی ملاصدرا بر معرفت شناسی او
نویسنده:
ناصر مومنی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
معرفت شناسی ملاصدرا
,
علم النفس ملاصدرا
,
علم نفس
,
معرفت شناسی اسلامی
,
حکمت متعالیه
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
انسان شناسی ملاصدرا ,
اتحاد عاقل و معقول ,
کتاب المشاعر ,
عالم ماده ,
علم حضوری ,
راه کشف و شهود ,
شهود عقلانی ,
خلسه ,
فاعل شناسا ,
وجود عینی ,
حرکت جوهری ,
عقول عرضیه ,
عقل فعال ,
اصالت وجود ,
بساطت نفس ,
وحدت قوای نفس ,
عالَم کبیر(مقابل عالَم صغیر) ,
عالَم صغیر(مقابل عالَم کبیر) ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
وجود ذهنی ,
نظریه مطابقت ,
نظریه اضافه اشراقی ,
آفرینش نفس بر صورت خدا ,
رساله سه اصل ,
روانشناسی ملاصدرا ,
علم شهودی نفس ,
شمول نفس ,
نظریه شهود نفس ,
لوازم علم النفس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
در این مقاله، کوشش شده است تا نشان داده شود که نگاه ملاصدرا به نفس، نگرش وی به علم و ادراک را به گونه ای دیگر کرده و نتایج نوینی به بار آورده است. در این نوشتار، بیشتر نظریات خاص صدرا در رابطه با نفس شناسی و ارزیابی نگاه او به نفس و تأثیر این نگرش بر دیدگاه های این فیلسوف بزرگ در خصوص شناخت مورد نظر است. بنابراین کوشش شده است تا میزان تأثیرپذیری معرفت شناسی ملاصدر از مبانی نفس شناختی او تبیین و تحلیل شود. نتیجه بدیعی که از این پژوهش به دست می آید، روش شناسی معرفتی ملاصدرا است. دقت در این روش شناسی ما را به یک هندسه منسجم رهنمون می کند و ارتباط و پیوستگی دو حیطه نفس شناسی و معرفت شناسی را به خوبی نشان می دهد. هر چند تلقی صدرالمتالهین از معرفت، با نگرش فیلسوفان جدید کاملا متفاوت است، می توان با رویکرد امروزی نیز به آرای او نگاه کرد و با توجه به مبانی نفس شناختی و نظام معرفتی او، آن را مورد ارزیابی قرار داد. به همین دلیل، از این زاویه نیز به مسأله معرفت از نگاه ملاصدرا توجه شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 111 تا 128
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ضرورت وحدت نفس فاعل شناسا در فلسفه نقادی کانت
نویسنده:
حسین کلباسی اشتری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
متن
کلیدواژههای اصلی :
فاعل شناسا
,
کانت
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه کانت
,
وحدت نفس
,
معرفت
,
فلسفه نقادی
چکیده :
تبیین و توجیه وحدت نفس یا قوه مدرکهای که با وجود برخورداری از قوای گوناگون معرفتی و تکثّر فعالیتهای شناختی، حیثیِّت یگانه خود را از دست نمیدهد، از زمره دغدغههای اصلی فیلسوفان معرفتپژوه بوده و هست. با وجود فاصله قابل توجه اصول و روشهای متفکران قدیم و جدید در مباحث علمالنفس، التزام به موضوع «وحدت نفس» در مقابل «کثرت» متعلّقات آن کمرنگ نشده است. در فلسفة نقادی کانت، گرچه باب شناخت از آگاهی نظری از ذات و چیستی «نفس» مسدود است، در این مقاله نشان داده شده که مؤسس فلسفة نقادی نمیتوانسته از تمکین و اعتراف به این حیثیّت فاعلشناسا سرباز زند و خواسته یا ناخواسته در حوزة آگاهیهای محدود و مقید به «پدیدارها»، ضرورت ویژگی وُحْدانی نفس شناسنده را معترف شده است.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تبیین «معرفت تشکیکی» بر پایهی وجودانگاری معرفت در حکمت متعالیه
نویسنده:
محمدحسین وفاییان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود شناسی ملاصدرا
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
معرفت تشکیکی
,
هستی شناسی اسلامی
,
معرفت شناسی اسلامی
,
حکمت متعالیه
,
مسانخت وجود و معرفت
کلیدواژههای فرعی :
اسفار ,
کتاب المباحث المشرقیه ,
اتحاد عاقل و معقول ,
اشارات و تنبیهات ,
حقیقت هستی ,
علم حضوری ,
علم نفس ,
نظام هستی ,
فاعل شناسا ,
معرفت شناسی عقلی ,
حرکت جوهری ,
اصالت وجود ,
وحدت تشکیکی وجود ,
شدت مرتبه وجود ,
معرفت شهودی ,
ادراک حقیقت وجود ,
علم حصولی(مقابل علم حضوری) ,
شهود((ادراک بی واسطه)، اصطلاح وابسته) ,
متخیله ,
مکاشفه(معرفت شناسی) ,
تناسب مدرِک و مدرَک ,
وجودانگاری معرفت ,
تکثر طولی ,
نسبیت پذیری معرفت ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شابک (isbn):
6123 2251
چکیده :
نظام هستیشناسی در حکمت متعالیه، بر پایهی نظریهی «اصالت وجود و تشکیک مراتب آن» استوار است. حقیقت معرفت در این نظام، از سنخ وجود بوده و ازاینرو، دارای احکام مشترکی با آن است. مسانخت وجود و معرفتْ امکان اثبات «معرفت تشکیکپذیر» را فراهم میآورد. مسألهی پژوهش جاری توصیف تشکیکپذیری معرفت و در پیِ آن، بررسی امکان و مؤلفههای آن در حکمت متعالیه است. رهیافت حاصل، که با رویآورد تحلیلی- منطقیِ عبارات صدرالمتألهین به دست آمده، اثبات معرفتی تشکیکپذیر(بهسبب مسانخت وجود و معرفت) است که مراتب آن متناسب با مراتب وجودی مُدرِک و مُدرَک پدید میآید. از اینرو، معرفت با تغییر مراتب وجودی آن دو، متصف به شدت و ضعف شده، در این میان، ابزار شناختِ مُدرِک نیز متناسب با مرتبهی وجودی معرفت و نحوهی حصول آن خواهد بود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 129 تا 144
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
«کوگیتو»ی دکارت و جهات تاریخی آن در اندیشۀ آگوستین و «انسان معلق» ابن سینا
نویسنده:
سیمین اسفندیاری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژههای اصلی :
کوگیتو
,
شهود
,
فاعل شناسا
,
انسان معلق
,
انسان معلق در فضا
,
فلسفه بوعلی
,
شهود(اسماء اول عرفان نظری)
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در مقاله حاضر ابتدا به تبیین «کوگیتو» یا «میاندیشم» دکارت بعنوان آغازگر فلسفة عصر جدید در تاریخ غرب و اینکه چگونه از نظر او فکر و نفس، مقدم بر هر شیئی است، پرداخته میشود. او میخواهد با شک دستوری خود و سفر به درون، نشان دهد که قوای عقلی انسان قادر به گذر از جهان محسوس و تجربه و رسیدن به جهان حقایق است و بدینسان انسان قادر به شناخت نفس خویش نه بنحو استنتاجی بلکه بنحو شهودی است. در واقع با «میاندیشم» دکارت بر اصالت و نقش قوام بخشی اندیشة انسان برای کل عالم تأکید میشود؛ زیرا انسان مقام تازهیی در هستی مییابد. او خود را موجودی میشناسد که وجودش یقینیتر از همه چیز است. در حقیقت دکارت در تأملات خود ضرورت یک نقطة آغاز مبتنی بر اصالت فاعل شناخت را احساس میکند؛ بدین معنا که فلسفه میبایست از تأملات یک «من» خودآگاه آغاز شود.سپس بمنظور ریشهیابی تاریخی اندیشة دکارت به آگوستین پرداخته شده است، زیرا آگوستین ظاهراً نخستین کسی است که فکر انسان را دلیل بر وجود او میداند و از این لحاظ او را میتوان پیشرو دکارت دانست. در نهایت نیز بالاخره برهان «انسان معلق» ابن سینا و اینکه چگونه آدمی میتواند مجرد از هر چیزی باشد جز نفسش، مطرح میشود؛ اینکه آیا میتوان گفت که نسبت ابن سینا در فلسفه های عصر جدید بنحوی انعکاس یافته است؟ یعنی آیا در عصر جدید، تمثیل «انسان معلق» ابن سینا در «فکر میکنم، پس هستم» مورد استفاده نبوده است؟ در حقیقت میتوان «کوگیتو»ی دکارت را نوعی «انسان معلق» ابن سینا دانست که بنحو بیواسطه بخود شهود دارد. در «کوگیتو»ی دکارت گویی «انسان معلق» ابن سینا اتکای فکر و هستی خود را در همان نکتة تلاقی فکر و هستی مییابد، زیرا هستی از طریق فکر بنحو مستقیم و بیواسطه نسبت بخود حضور دارد و فکر با آگاهی از «خود» هستی پیدا میکند.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
امکان معرفت عینی به عالم خارج در فلسفه ابن سینا و صدرالمتألهین
نویسنده:
مجتبی جلیلی مقدم، حسین معصوم
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حکمت متعالیه
,
ملاصدرا
,
مشاء
,
وجود شناسی ملاصدرا
,
معرفت شناسی ملاصدرا
,
معرفت عینی
,
ابن سینا
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
حکمت متعالیه
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
معرفت شناسی ابن سینا
,
معرفت عینی به خارج
,
وجودشناسی ابن سینا
,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی)
کلیدواژههای فرعی :
قوای نفس ,
علم حصولی ,
عقل فعال ,
الله ,
صورت نوعیه ,
ممکن الوجود ,
تعریف علم ,
ادراک (معرفت شناسی) ,
کلی طبیعی ,
تجرید عقل ,
02. جهان شناسی Religious cosmology ,
علم حصولی ,
علم حضوری ,
ادراک عقلی ,
صورت ذهنی ,
متعلق شناخت ,
فاعل شناسا ,
انطباق ,
قاعده «الواحد» ,
قوه واهمه (وهم) ,
نظریه شناخت ,
عقل اول ,
ادراک عقلانی ,
افعال نفس ,
عقل اول ,
عقل فعال ,
ماهیت ممکن ,
واجب تعالی (اسماء ذات) ,
کلی طبیعی ,
صورت نوعیه ,
جهان شناسی ابن سینا ,
علم به خارج ,
جهان بینی ملاصدرا ,
علم ,
صورت ذهنیه(مقابل معلوم حضوری) ,
حس(قوه حاسه) ,
انتزاع((اصطلاح وابسته)، قسیم تجرید و تعمیم) ,
وهم(معرفت شناسی) ,
جهان شناسی مشائی ,
درک عینی عالم خارج ,
شناخت عینی ,
شناخت ذهنی ,
مدرک ذهنی ,
مدرک خارجی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
0
چکیده :
مکتبهای فلسفیِ مشاء و متعالیه، هر چند به طور مستقل و خاص به مباحث معرفت شناختی ـ آنگونه که در فلسفه غربی در دوره جدید مطرح شده ـ نپرداختهاند، هر کدام ضمنِ مباحث هستیشناسانه خود به آن نظر دارند و برای تبیین چگونگیِ حصول معرفت به عالم خارج میکوشند. نمایندگان بزرگ این دو مکتب بزرگ یعنی ابنسینا و صدرالمتألهین، به فراخور هستیشناسیِ خویش، دیدگاههای بدیعی در باب متعلَق شناخت، فاعل شناسا و نیز چیستیِ علم ارائه کردهاند. ابنسینا علم به عالم خارج را از سنخ انتزاع میداند و، بر این اساس، با قایل شدن به وجود کلی طبیعی در عالم خارج و نیز با اعتقاد به قوای بیرونی و درونی برای نفس آدمی، که در نهایت از عقل فعال مستفیض میشود، به تبیین درک عینی عالم خارج میپردازد. اما صدرالمتألهین با نگاه اصالت وجودی خویش راه دیگری برای این تبیین میپیماید. در این دیدگاه، آنچه عالم خارج را تشکیل داده امری غیرماهوی و از جنس وجود است و وجودِ کلی طبیعی را برنمیتابد؛ نفس نیز از جنس وجود میباشد و قوای آن مراتب و شئون آن هستند؛ علمِ به واقعیات خارجی نیز نه از جنس انتزاع بلکه وجودِ برترِ آنها در مراتب مختلف است. این وجود برتر راهگشای عینیت معرفت به عالم خارج در دیدگاه صدرایی است. در این نوشتار در پیِ آنیم که چگونگیِ امکان کسب معرفت عینی به عالم خارج را در فلسفه ابنسینا و صدرالمتألهین تبیین کرده، پایههای تشکیلدهنده این عینیت را با یکدیگر مقایسه کنیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 41 تا 64
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
عینیت ماهوی و واقع نمایی ادراکات در علم به عالم ماده در فلسفه ی صدرا
نویسنده:
محمد رضائی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم نفس
,
عینیت ماهوی از نظر ملاصدرا
کلیدواژههای فرعی :
حکمت متعالیه ,
حرکت جوهری ,
اصالت وجود ,
اعتباریت ماهیت ,
ادراک (معرفت شناسی) ,
عالم ماده ,
فاعل شناسا ,
صور علمی ,
متعلق معرفت ,
واقع نمایی علم ,
خلاقیت نفس ,
وحدت ماهوی ,
معلوم حضوری ,
تداخل مقولات ,
واقع نمایی ادراک ,
اتحاد ماهوی ذهن و عین ,
احاطه نفس بر ماده ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
مرتضی مطهری
,
محمدتقی مصباح یزدی
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
در فلسفه ی صدرا ادراک آدمی سه مولفه ی اساسی دارد: فاعل شناسا (نفس)، صور علمی (معلوم بالذات) و متعلق معرفت (معلوم بالعرض). با وجود این، از آن جا که در نگرش صدرا تنها پل ارتباطی میان صور ذهنی و موجودات خارجی در جهت تامین خصوصیت واقع نمایی ادراکات، عینیت ماهوی است، این ادعا نه توسط دلایل وحدت ماهوی و نه به یاری خلاقیت نفس تامین نمی شود و با سوالات متعددی روبه رو است. صور مخلوق نفس (معلوم بالذات) در سایه ی خلاقیت نفس، معلوم حضوری آن هستند؛ اما چه ارتباطی با معلوم بالعرض دارند؟ هرچه که باشد، در سایه ی خلاقیت نفس، نمی توانیم ادعا کنیم که معلومات بالعرض عینیت ماهوی دارند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 71 تا 102
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
تعداد رکورد ها : 21
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید